Daarom ervaren zelfstandigen stress

Vorige week was mijn mediaweek, zo leek het wel. Meerdere bladen, waaronder NRC, benaderden mij voor een artikel. Heel leuk vond ik dat, en ook vleiend (ik beken: mijn ego was blij toen ik mijn naam in de krant zag staan…).

Het onderwerp van het artikel, het promotieonderzoek van Anne Annink over werk-privé-balans en stress bij zelfstandigen, was bovendien boeiend.

Waarom gelijkheid niet goed is voor de werk-privébalans

Er zijn veel elementen van invloed op het ervaren van balans, zo blijkt uit Anninks onderzoek. Een element, namelijk de mate van gelijkheid tussen man en vrouw, verraste mij eerst, al is het bij nader inzien logisch: In landen waar de gelijkheid groter is, is ook de stress groter, omdat zelfstandigen (en dat zal niet alleen voor zelfstandigen gelden) het gevoel hebben dat ze het op alle terreinen heel goed moeten doen: een goede ouder zijn, een goede ondernemer, een goede vakvrouw of -man, een goede vriendin.

Herken je dat bij jezelf?

Een paar maanden geleden heb ik een artikel hieraan gewijd, met informatie en tips. Let op: Download ook de bijbehorende checklist, omdat deze essentiële informatie bevat.

Hoe controle en keuze samenhangen

Een tweede belangrijke oorzaak is te vinden in de reden waarom iemand zelfstandig is geworden:

Wordt je zelfstandig omdat je kansen ziet?
Of moet je zelfstandig worden omdat de omstandigheden je daartoe dwingen?

In het eerste geval zal de balans veel beter zijn dan in het tweede geval. Onderzoeker Anne Annink stelt dat het ermee te maken heeft of je iets doet omdat je kansen ziet, of omdat je moet. Dat klopt waarschijnlijk niet alleen voor zelfstandigen, maar voor iedereen.

Daarnaast speelt, zo denk ik, nog iets anders een rol: wij weten uit tal van onderzoeken dat het gevoel van controle een enorme rol speelt bij het ontstaan van stress. Hoe minder (gevoelde) controle, hoe meer stress. Belangrijk is hierbij dat het niet om de feitelijke controle gaat, maar om het gevoel.

Denk bijvoorbeeld aan een huisarts: hij of zij zit in een enorm keurslijf: de hele dag door 10-minuten-consulten, die grotendeels al vaststaan, de rest van de zeer beperkte tijd gaat op aan telefoontjes, huisbezoeken, brieven, administratie en dergelijke. Als huisarts heb je dus over het algemeen maar weinig mogelijkheden om je tijd in te delen. Deze ontbrekende controlemogelijkheid is voor artsen, die daar gevoelig voor zijn (en daar zijn er velen van) soms zwaar te verdragen. Ze voelen zich geleefd.

Wat betekent dat voor jou?

Het is duidelijk: mensen, die niet (kunnen of willen) kiezen hoe ze hun werk doen, maar die zich geleefd voelen door hun omgeving, ervaren over het algemeen meer stress.

Mede daarom is het zo belangrijk dat je goed nadenkt over wat je doet, hoe en vooral waarom je het zo doet. Dus:

Probeer zo veel mogelijk een werkomgeving te kiezen die bij je past.
Onderzoek wat je in je eigen werk kunt aanpassen zodat je je meer ‘in control’ voelt. Waak echter ook voor te veel controle want dat verhoogt de stress en verlaagt je productiviteit.
Ook kleine aanpassingen kunnen veel verschil maken.

Wil je even sparren hierover?

Dan heb ik ook deze maand iets voor je: Ik geef in april weer 2 telefonische strategiegesprekken weg. Daarin bekijken we jouw situatie en jouw vragen en twijfels. Ook laat ik je zien welke strategieën je kunt toepassen om wel een gevoel van controle te krijgen en daardoor minder stress te ervaren.

Zin in? Stuur me dan tot maandag 3 april 2017 een mail. Je hoort snel van me.