Daarom is je gevoel negeren zo schadelijk

Laatst sprak ik een advocaat die zichzelf verwijten maakte omdat ze geen plezier meer had in haar werk. Paula, want zo heette ze, vond dat ze aan het zeuren was: ze werd toch goed betaald, werkte bij een prestigieus kantoor en haar collega’s waren heel aardig. Er moest iets mis zijn met haar, dacht ze, want op papier zag het er allemaal uitstekend uit.

Maar de ontevredenheid bleef. Ze ging zichzelf streng toespreken dat ze moest stoppen met deze gedachtes. Het hielp niet. Sterker nog, het leidde ertoe dat haar schuldgevoelens en zelfverwijten groeiden en ze steeds ongelukkiger werd.

Rationaliseren, want dat is het wat Paula deed, kan ertoe leiden dat mensen waarschuwingssignalen negeren en te lang doorgaan. De gevolgen: ontevredenheid, frustratie, meer fouten, afnemende werkkwaliteit en soms zelfs burn-out.

Verfraaien, daar gaat het om

Het Psychoanalytisch Woordenboek legt rationaliseren schitterend uit: “Een manier om zichzelf te rechtvaardigen door – bewust of onbewust – gedragingen, drijfveren of gevoelens fraaier en verstandiger uit te leggen dan ze zijn.”

Als wij te maken hebben met vervelende gevoelens, dan helpen ons rationele redenen, excuses en verklaringen om ons minder slecht te voelen. Vaak is dat nuttig: als je te maken hebt met een verrassende of heftige situatie, dan is het goed als je verstand het overneemt en niet het vervelende gevoel. Zo kun je functioneren als dat nodig is.

Maar het kan ook tot problemen leiden, met name voor twee redenen.

Gevoelens bevatten essentiële informatie

Je hebt een gevoel niet voor niets, het heeft een oorzaak. Jouw gevoel is gebaseerd op eerdere belevenissen, op jouw ervaring, op jouw kennis van jezelf en meer.

Artsen maken bijvoorbeeld bewust gebruik van hun gevoel. Huisartsen noemen dat het “niet-pluisgevoel”, en het is essentieel in het opsporen van ziektes, die moeilijk zichtbaar zijn, zo laat wetenschappelijk onderzoek zien.

Met andere woorden: negeer je je gevoel, dan mis je cruciale informatie.

Gevoelens luisteren niet naar het verstand

Was het maar zo! Dan konden we ons veel ellende besparen. Maar het werkt gewoon niet, gevoelens volgen andere wetten dan ons bewust verstand.

Heb je last van een vervelend, storend gevoel, dan weet je: je kunt het beste erachter zien te komen waar dit gevoel vandaan komt, en er vervolgens naar handelen. Als het meezit, is alleen al het herkennen van de bron van het gevoel al voldoende.

De conclusie

Rationaliseren is soms nuttig, soms schadelijk. De kunst zit hem in het herkennen van het verschil. Als een gevoel regelmatig terugkomt, dan is het raadzaam om ernaar te kijken, te onderzoeken wat het betekent, en te kijken of je er iets aan kunt doen. Het zal namelijk niet vanzelf verdwijnen.

Toen Paula haar gevoel serieus begon te nemen, ontdekte ze dat niet alleen het rechtsgebied, waarin ze werkte, haar weinig boeide, maar dat ze het ook vervelend vond dat het vaak eindeloze procedures waren, terwijl zij van korte, snelle zaken hield. Ze ging op zoek naar een kantoor dat haar precies dat kon bieden, en haar gevoel van ontevredenheid verdween als sneeuw voor de zon.

Even bespreken?

Heb jij last van een gevoel van bijvoorbeeld ontevredenheid, nervositeit of hoge spanning, en weet je niet zo goed waar dit vandaan komt? Neem dan contact op met mij, en wij gaan in een vrijblijvend en gratis adviesgesprek onderzoeken wat er speelt en wat je volgende stappen kunnen zijn.

Ik heb in november ruimte voor maar 2 gesprekken van 40 minuten. Ik zal dus moeten kiezen. Leg daarom in je aanvraag heel kort uit waarom een gesprek belangrijk is voor je en wat je hoopt dat het je oplevert. Daarmee verhoog je je kansen aanzienlijk!