Hoe verwachtingsmanagement op z’n Oranjes ook voor jou werkt

Wat een spel was dat tegen Spanje afgelopen vrijdag! Geweldig!

Ik bedoel daarmee niet dat Oranje goed voetbalde. Nog indrukwekkender vond ik hun verwachtingsmanagement.

Niemand ging ervan uit dat Nederland zou winnen.

Er was hoop, en iedereen hield er tegelijkertijd rekening mee dat Nederland zou verliezen.

En dat maakte dat de overwinning nog veel zoeter voelde!

Slim verwachtingsmanagement dus, want lage verwachtingen kun je alleen maar overtreffen.

Dat is niet alleen fijn voor Oranje en voor alle voetballiefhebbers.

Je kunt dit ook gebruiken om beter om te gaan met druk en faalangst.

Hoe?

Simpel: zeker als je je onzeker bent, is de kans groot dat je verwachtingsmanagement beroerd is. En dat heeft grote gevolgen.

Je kunt het op twee manieren slecht en op een manier goed doen:

1. Je probeert de verwachtingen heel laag te houden.

Je zegt dat je het niet kunt, dat je niet goed bent, dat het waarschijnlijk verkeerd gaat.

Want dan heb je je al ingedekt als het mis gaat, zo is de gedachte.

Maar wat gebeurt er?

Je maakt jezelf kleiner, wat ook je gevoel voor eigenwaarde onderuithaalt.

Bovendien willen mensen (ja, ook jij en ik) graag gelijk krijgen. Als je zegt dat het niet lukt, ga je letten op aanwijzingen, die deze aanname bevestigen.

Je haalt jezelf steeds meer onderuit.

Het wordt een self-fulfilling prophecy.

En gaat het inderdaad mis.

2. Je probeert heel hoge verwachtingen te wekken.

Je zegt bijvoorbeeld dat je PR-campagne zeker succesvol is, terwijl je dat natuurlijk niet kunt garanderen. Dat de klus sowieso op tijd af is, ook al weet je dat dat niet gaat lukken.

Dat doe je bijvoorbeeld als je bang bent dat je een klus niet krijgt, of als je iets heel graag wil doen of hebben, of als je indruk wil maken.

Je denkt misschien dat je moet bluffen of heel veel moet beloven om overtuigend te zijn.

Ook als je dat niet kunt waarmaken.

Het gevolg?

Je gaat heel druk aan de slag, tegen beter weten in. Je moet perfect zijn, maar je bent het niet.

Je vecht tegen de bierkaai.

Daar word je echt niet beter van.

En als het dan mis gaat, als je bijvoorbeeld de deadline niet haalt, dan heb je een groot probleem.

Jij voelt je rot. Je bent gefrustreerd. Gestrest.

En je opdrachtgever is kwaad, of teleurgesteld, of heeft nu een probleem.

Zij zal je de volgende keer niet zo gauw meer vertrouwen.

Ook geen goed plan dus.

Gelukkig kun je het wel goed doen:

3. Je houdt de verwachtingen reëel, met hoop én beperkingen

Laten we even kijken hoe Oranje het deed.

Arjen Robben bijvoorbeeld zei een paar dagen voor de wedstrijd tegen Spanje in NRC: „Niet dat ik dan zeg: ‘Ik denk niet dat wij niks gaan presteren’. Maar je zegt weleens met wat terughoudendheid: ‘We zullen zien hoe het gaat op het WK’.”

Of Wesley Snijder, ook in NRC: „Wij zijn niet top, zo eerlijk ben ik wel. Spanje is beter dan wij. Maar op een WK gelden andere regels. Details gaan een wedstrijd beslissen.”

Zij benoemen dat het verre van zeker is dat ze succesvol zijn.

En zij zeggen ook dat succes best wel zou kunnen. Maar dat het open is. En dat ze hun best gaan doen.

Ze benoemen de kansen én de problemen.

En het resultaat is – feest!

Maak ook jij gebruik van goed verwachtingsmanagement:

• Wees helder en zelfbewust.
• Wees reëel.
• Benoem wat kan, en wat niet kan.
• Zeg dat er geen garantie is en leg uit waarom dat zo is.

Verwachtingsmanagement geldt trouwens ook voor jezelf: als je verwachtingen aan jezelf heel hoog of heel laag zijn, is de kans veel groter dat je teleurgesteld wordt.

Volg daarom ook bij jezelf het voorbeeld van Oranje!

P.S. Als we al over het WK praten moet ik dat ook even vertellen, al vind ik dit misschien leuker dan jij: Zwitserland heeft de eerste wedstrijd ook gewonnen!! Hoera!