Nieuwe serie: 7 keer afweer

Elke dag heb je de maken met vervelende situaties, irriterende mensen en lastige emoties.

Nuttig dus als je manieren ontwikkelt hoe je daarmee kunt omgaan, zonder dat je helemaal gek wordt of het je enorm bezwaart. Want uiteindelijk wil je vervelende dingen zo veel mogelijk afweren en een fijn leven hebben.

Hoe werkt afweer dan?

Je hebt daarom (net zoals iedereen) allerlei afweermechanismes ontwikkeld om ervoor te zorgen dat vervelende belevenissen en gedachtes je niet raken. Deze mechanismes, eigenlijk mentale afweertrucjes, heb je hard nodig. Ze beschermen je.

Soms echter werken ze ook averechts en kom je door je eigen afweerreacties in de problemen.

Daarom is het goed als je weet hoe jouw afweermechanismes werken, en vooral wanneer ze nuttig zijn en wanneer niet. Dat is zo makkelijk nog niet, want deze trucjes heb je al zo vaak gebruikt dat je het niet eens meer doorhebt als je het doet. Ze zijn onbewust geworden.

Hoe weet je of je afweer je helpt of niet?

Wil je makkelijker en lichter door het leven gaan, zodat je je werk beter aankunt, je meer voor elkaar krijgt en je minder struikelt over je eigen valkuilen?

Als je dat wil, pak het dan aan: ontdek hoe jouw afweer werkt. Dan pas kun je meer regie nemen in je werk en in je (werk)relaties. Zelfs teams kunnen trouwens helemaal ontregeld raken door afweerreacties van hun leden (of door de afweerreactie van het hele team, want die bestaat ook).

Daarom start ik 2016 met een serie van 7 artikelen over afweermechanismen.

In een vorige serie in 2015 kon je meer lezen over vervelende gevoelens en hoe je ermee om kunt gaan (ik schreef over angst, schuld, schaamte, verdriet, boosheid, jaloezie en afgunst). Mijn nieuwe serie is als het ware een vervolg en gaat erover wat we doen om deze gevoelens niet te hoeven voelen.

Erachter komen hoe je afweer in elkaar zit en wanneer ze wel en niet nuttig is is niet makkelijk. Deze lastige, uitdagende vraag ga ik daarom in de volgende artikelen wat meer verhelderen. Zodat je kennis en vooral je zelfkennis kunt gebruiken om steviger in het (werkende) leven te staan.

Wat voor afweermechanismes zijn er?

Er zijn tal van verschillende afweermechanismes, die afhankelijk van de wetenschappelijke stroming verschillend genoemd worden. Hier en hier lees je er meer over.

Elke persoon heeft in de keuze van afweermechanismen zijn of haar eigen voorkeur: sommige rationaliseren veel, andere worden bang of boos, of ze vluchten bijvoorbeeld in dromen.

Ik maak voor mijn serie een heel persoonlijke keuze, gebaseerd op wat ik bijzonder vaak tegenkom bij mijn cliënten.

Mijn volgende 7 artikelen gaan dus over:

1. Rationaliseren

Dit is misschien wel de meest herkenbare afweer: teruggaan naar de ratio, naar het verstand. Vaak nuttig, soms echter minder handig. Ik heb al een heleboel mensen in de problemen zien komen omdat het verstand te veel gewicht kreeg bij het maken van keuzes.

2. Boosheid

Ook dat zullen de meesten van ons herkennen: iets gaat mis, en we zijn boos op de ander (of op de NS, Den Haag, het weer…).

3. Verdringen/ontkennen

Is het je ooit gebeurd dat je iets onaangenaams of heftigs meemaakte, en je jezelf ervan overtuigde dat het niet zo erg was? Dat het je bijvoorbeeld helemaal niet uitmaakt dat je contract niet verlengd wordt? Maar … was dat echt zo, of kon je het toen even niet aan?

4. Angst en twijfel

Dit zijn eigenlijk twee verschillende afweren: ze beschermen je allebei voor actie, behoeden je ervoor om het verkeerde te doen. Ze behoeden je er soms ook voor om het juiste te doen, helaas.

5. Projectie

Herinner je de laatste keer dat je chagrijnig of geïrriteerd was? Heb je toen een ander verweten dat hij/zij chagrijnig of vervelend was? Dat heet projectie: je verwijt de ander wat je zelf voelt.

6. Dromen (vlucht)

Dromen is heel onschuldig en is vaak ook fijn, dat klopt. Er zijn echter mensen die hun eigen leven bijna missen omdat ze dromen, of omdat ze altijd denken “als dit gebeurt, dan komt het goed”. Maar is dat wel zo?

7. Splitsen

Deze afweer komt vaak voor, maar is wat moeilijker te begrijpen of te herkennen. Onduidelijke situaties en gemengde gevoelens zijn voor ons lastig te verdragen. Als je dat te moeilijk vindt, ga je splitsen: het is of helemaal goed, of helemaal slecht. Collega Anne is geweldig, collega Lotte verschrikkelijk. Zo simpel is het natuurlijk niet, maar nuances zien en handhaven en vooral voelen is soms gewoon te veel.

Mis deze serie niet! Sta je nog niet op de mailinglist? Download dan het ebook rechts boven aan deze pagina, en je ontvangt de artikelen vanzelf elke 3 weken in je inbox.

Heb je een bepaalde vraag of wil je iets weten? Mail me!