Ben jij zo stil of is hij gewoon bot?
Al een paar dagen houdt Nienke mij erg bezig. Zij is een aardige, wat terughoudende vrouw, die op haar werk (een belastingadvieskantoor) helemaal weggedrukt wordt.
Haar bazen zijn namelijk snel, bijdehand, scherp en soms bot. Nienke voelt zich steeds minder op haar gemak en trekt zich meer en meer terug in haar schulp. Soms probeert ze mee te lachen met de felle grappen van haar bazen, maar van harte gaat het niet. Ze wordt steeds stiller, steeds ongelukkiger, en ze wordt steeds minder betrokken bij belangrijke projecten.
Het is duidelijk: Hier botsen twee verschillende persoonlijkheden op elkaar: de bazen zijn erg extravert, zelfverzekerd, dominant en snel, en Nienke is precies het tegenovergestelde: ze is intravert, consciëntieus en plant alles zorgvuldig.
Tijdens onze gesprekken ontdekt Nienke dat er herhaaldelijk dezelfde dynamiek ontstaat: Nienke voelt zich ongemakkelijk en trekt zich terug, haar baas probeert haar uit te lokken en gaat haar uitdagen, wat haar ongemak vergroot, waardoor zij zich nog meer terugtrekt, waardoor de baas feller en vooral kritischer wordt. Afijn, je ziet het probleem: de twee gedragswijzen (terughoudendheid en dominantie) versterken elkaar.
Ons gedrag roept vaak tot op zekere hoogte voorspelbaar gedrag van anderen op. Dominantie creëert over het algemeen onderdanigheid, net zoals tegenwerking tegenwerking oproept. En als ik weiger om met jou te praten, dan ga jij waarschijnlijk ook niet met mij praten – zwijgen roept zwijgen op.
Wat kun je doen als je in een dergelijke dynamiek terechtgekomen bent?
Je kunt bijvoorbeeld wachten tot de ander iets doet (het is immers zijn schuld). Dat doet de ander waarschijnlijk ook … en is de kans dus klein dat er iets gaat veranderen.
Je kunt ook proberen om zelf de dynamiek te veranderen. Dan is de kans op slagen duidelijk groter, maar het betekent wel dat jij de eerste stap zult moeten maken.
Pak het in 5 stappen aan!
1. Observeer wat er gebeurt! Wat doe jij, wat doet de ander, hoe beïnvloed dat elkaar?
2. Zoek uitzonderingen: Wanneer doet de ander iets meer wat jij wilt?
3. Als je ontdekt wat er speelt, neem dan een kleine stap. Maak gebruik van de kleine positieve ervaringen in stap 2.
4. Hou het makkelijk, behapbaar. Je vindt het waarschijnlijk eng om een drempel over te stappen. Maak het jezelf daarom zo makkelijk mogelijk!
5. Observeer de verandering. Gaat het de goede kant op? Ga dan door. Anders pas het aan.
Voor Nienke bijvoorbeeld betekende het dat dat ze niet ging wachten tot haar baas haar vroeg om verantwoordelijkheid te nemen. Want dat had hij al lang niet meer gedaan, en dat vond ze erg pijnlijk – alsof hij haar niet meer vertrouwde. Op een gegeven moment maakte ze zelf een voorstel.
Wij hadden deze stap goed voorbereid, omdat zij het doodeng vond. En het lukte! Haar baas reageerde goed, en langzamerhand begon de verhouding tussen haar en haar baas te veranderen. Natuurlijk, het is niet allemaal koek en ei, maar ze gaat weer met plezier naar het werk. Ze herkent probleemsituaties, en ze kan er veel beter op reageren. En ook haar baas gedraagt zich nu aangenamer.
Dergelijke dynamieken zijn niet altijd makkelijk te ontdekken, zeker als jij er zelf deel van uitmaakt.
Wil jij gecoacht worden zodat je beter en gelukkiger kunt functioneren op je werk? Maak dan gebruik van deze actie!
In plaats van 995 € kost een JumpStart JobCoach-traject bij Coaching Nederland (waar ik bij aangesloten ben) nu maar 499€!
Er is eigenlijk maar een voorwaarde: je werkgever moet de kosten voor je betalen, bijvoorbeeld via een POP-budget.
Deze aanbieding geldt slechts 1x per organisatie, dus zorg dat je de eerste bent!
Woon of werk je in de buurt van Amsterdam, dan kun je mij opgeven als voorkeurscoach. Woon je ergens anders in Nederland? Coaching Nederland heeft landelijke dekking – we hebben een coach voor je, waar je ook bent!
Ken je iemand voor die dit aanbod interessant is? Stuur het dan door, of like het via Facebook of LinkedIn!
Hoe groot het probleem wellicht ook lijkt, de sleutel tot de oplossing ligt in de eerste plaats bij Nienke zelf. Wanneer haar collegae echter reden gaan zien om zich zorgen te maken over haar welzijn op de werkvloer, ligt die oplossing breder: er is te lang gewacht met ingrijpen in een situatie die onhoudbare proporties zou kunnen aannemen. Nienke moet in eerste instantie haar directe verantwoordelijke aanspreken op zijn/haar gedrag door uit te leggen dat ze last heeft van het dikwijls botte gedrag. Wanneer de verhoudingen inmiddels zo zijn gegroeid dat ze daartoe zelf niet meer in staat is, zullen haar directe collegae en zij de krachten moeten bundelen. Zeker een persoon die bekend staat als aardig, maar goed functionerend, zal gehoord worden. Vaak groeit dominantie ongemerkt tot onhoudbare hoogten, zonder dat de desbetreffende personen zich hiervan bewust zijn. Alleen door ze hiervan op de hoogte brengen, wordt men zich hiervan bewust. Zeker wanneer dit collectief gebeurt, zal er oor voor zijn. Juist in de huidige tijd, waarin persoonlijk initiatief en het nemen van persoonlijke verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd, zal een dergelijke actie meer worden gewaardeerd dan het lijdzaam ondergaan.
Een ander belangrijk punt dat niet over het hoofd moet worden gezien, is dat niet elke cultuur op de werkvloer geschikt is voor iedere werknemer. Ondanks de moeilijke situatie op de arbeidsmarkt zou Nienke wellicht moeten overwegen om om te zien naar een werkkring die beter bij haar persoonlijkheid past. Of coaching haar daarbij tot hulp zou kunnen zijn, is aan Nienke zelf. Coaching kan waardevol zijn, maar is alleen zinvol wanneer de cliënt hiervoor openstaat. Daarnaast moet er tussen coach en cliënt net zo goed sprake zijn van een match, als tussen collegae of tussen organisatie en werknemer.
Interessant verhaal, maar het is “je terugtrekken in je schulp”, niet “je schelp”.